Sprostowanie

Co to jest sprostowanie ?

Podstawową funkcją sprostowania prasowego jest umożliwienie zainteresowanemu przedstawienia własnej wersji wydarzeń. Zgodnie z obowiązującym prawem prasowym redaktor naczelny właściwego dziennika lub czasopisma jest obowiązany opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do faktów sprostowanie nieścisłej bądź nieprawdziwej wiadomości zawartej w materiale prasowym.

Publikacja sprostowana prasowego odbywa się na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną. Istotnym jest, aby sprostowanie nadać w placówce pocztowej operatora pocztowego lub złożyć w siedzibie odpowiedniej redakcji, na piśmie w terminie nieprzekraczającym 21 dni od dnia opublikowania materiału prasowego¹².

Elementy sprostowania prasowego zawarto w art. 31a ust. 4 ustawy Prawo prasowe. Zaliczyć do nich należy: podpis wnioskodawcy, jego imię i nazwisko lub nazwę oraz adres korespondencyjny. Zauważyć należy, iż wnioskodawca może zastrzec adres korespondencyjny tylko do wiadomości redakcji, zaś w sytuacji, gdy sprostowanie dotyczy działalności związanej z używanym przez osobę fizyczną pseudonimem, wnioskodawca może zastrzec również imię i nazwisko do wiadomości redakcji³.

Tekst sprostowania nie może przekroczyć dwukrotnej objętości fragmentu materiału prasowego, którego dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu⁴.

W literaturze spotkać można pogląd o istnieniu pomiędzy nadawcą a odbiorcą medialnym swoistej umowy, którą nazywa się tzw. paktem faktograficznym. Treść owej umowy zobowiązuje nadawcę do wierności przedstawianemu stanowi rzeczy⁵ . Sprostowanie prasowe umożliwia zainteresowanemu skuteczne domaganie się od określonego medium nieodpłatnego opublikowania jego oświadczenia zawierającego reakcję na treść poprzedniej publikacji. Jak pisze Skubisz-Kępka nie można zapobiec wcześniejszej publikacji za pomocą sprostowania prasowego. Sprostowanie ma zawsze charakter następczy i nie należy go utożsamiać z jakimkolwiek przejawem cenzury. Instytucja sprostowania stanowi barierę przed jednostronnym informowaniem odbiorców przez media. Sprostowanie prasowe winno umożliwić jak najszybsze przedstawienie opinii publicznej stanowiska osoby dotkniętej, w którego sporządzeniu pomóc może kancelaria adwokacka.

Treść art. 32 ustawy prawo prasowe stanowi o obowiązku publikacji sprostowania przez redaktora naczelnego:
• w elektronicznej formie dziennika lub czasopisma, w której zamieszczono materiał prasowy będący przedmiotem sprostowania- w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania sprostowania;
• w dzienniku- w najbliższym przygotowanym do druku numerze,
a w przypadku braku możliwości technicznych w numerze następnym, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania sprostowania;
• w czasopiśmie- w najbliższym od dnia otrzymania sprostowania lub następnym po nim przygotowanym do opublikowania numerze;
• w innym niż dziennik przekazie za pomocą dźwięku lub obrazu i dźwięku- w najbliższym analogicznym przekazie.

Jeżeli termin publikacji sprostowania przekracza 6 miesięcy, należy dodatkowo opublikować sprostowanie w ciągu miesiąca od dnia otrzymania sprostowania w odpowiednim ze względu nam krąg odbiorców dzienniku, oczywiście na żądanie wnioskodawcy. Koszty publikacji pokrywa wydawca prasy, w której ukazał się materiał prasowy będący przedmiotem sprostowania . Powyższe terminy nie mają zastosowania jeżeli strony na piśmie ustanowią inaczej.
Zgodnie z treścią art. 32 ust. 6 ustawy prawo prasowe, nie można komentować tekstu sprostowania w tym samym numerze, przekazie lub w elektronicznej formie dziennika lub czasopisma, tego samego dnia. Dopuszczalna jest prosta zapowiedź polemiki lub wyjaśnień. Instytucja sprostowania prasowego stanowi realizację zasady „audiatur et altera pars” („należy wysłuchać także strony przeciwnej”), która umożliwia zainteresowanemu dotarcie do opinii publicznej z własną prawdą¹. Sprostowanie prasowe stanowi środek ochrony dóbr osobistych i pozostaje w faktycznym związku ze środkami cywilnoprawnymi. W innym orzeczeniu Sąd Najwyższy przyjmuje, iż wzajemna relacja przepisów Prawa prasowego oraz przepisów Kodeksu cywilnego, które regulują ochronę dóbr osobistych oparta jest na kumulatywnym zbiegu norm. Przepisy, o których mowa wzajemnie się uzupełniają oraz umożliwiają kumulatywne stosowanie przewidzianych w nim środków. Należy pamiętać, iż poszkodowanemu publikacją prasową przysługują równoległe środki ochrony przewidziane w przepisach Prawa prasowego oraz w Kodeksie cywilnym⁶.

Artykuł przygotowany przez zespół Kancelarii Adwokackiej w ramach specjalizacji z prawa cywilnego

1. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 marca 2015r. (VI ACa 256/15) [↩][↩]
2. Ustawa z dnia 26 stycznia 1984r.- Prawo prasowe (Dz.U. z 2013r. poz. 771), art. 31, art. 31a ust.3[↩]
3. ibidem, art. 31a ust.5[↩]
4. ibidem, art. 31a ust.6[↩]
5. Skubisz- Kępka K., Sprostowanie i odpowiedź w prasie. Studium z zakresu prawa polskiego na tle prawnotwórczym, Oficyna 2009[↩]
6. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 2010r. (IV CSK 309/09) [↩]